Intergenerationele
overdracht van
familietrauma
HUMAN - 3LAB - 24 oktober 2021
Bellum (oorlog)
Een documentaire over oorlogstrauma waarin met drie generaties het gesprek aangegaan wordt over de impact van onderduiken en het verliezen van dierbare familieleden. Hoe houdt dit jongere generaties nog in de greep? We zijn getuige van hoe de eerste generatie blijft hangen in het emotioneel onderduiken, hoe het gebrek aan hechting bij de tweede generatie onveilig maakt en hoe de derde generatie met paniekaanvallen zich hecht aan ontkend en onderdrukt familietrauma.
KRO-NCRV - 2doc - 18 oktober 2021
Gebroken
Een documentaire over oudervervreemding en de impact daarvan op ons leven. Mooi zijn de parentificatie en de loyaliteitsconflicten van het erop terugkijkende (volwassen) kind weergegeven. Het gaat over verraad en de zoektocht naar veiligheid; weg van angst, boosheid, leed en razernij, afwijzing en pijn. Verder worden we getuige van de impact van het aannemen van een niet-biologische achternaam, het niet willen horen van de andere kant van het ouderverhaal, de talrijke (mislukte) pogingen tot het herstel van contact en vergeving. En over de pijnlijke en ultieme intergenerationele erfenis: dat je niet voor eigen kinderen kiest omdat je jouw pijn en beschadiging niet wil doorgeven.
NPO - De Boeddhistische blik – 10 & 17 oktober 2021
Een tweeluik: moeders zijn ook dochters
In deze tweeluik gaat het over hoe je je als kind kan ontworstelen aan de symbiose van een moeder met onvervulde behoeftes. Hoe vormt de moederband ons vermogen tot liefdesrelaties? We volgen de film-maakster Sarah Marijnissen langs thema’s als het emotioneel zorgen voor je moeder, het omgaan met een doodswens van een moeder en de trekkracht daarvan op kinderen, de emotionele bezetting en ver-waarlozing van en door moeders, misbruik, schaamte en schuld. Ook zien we Els van Steijn aan het werk. Verder gaat het over het weer in je eigen lijf te komen alsook over mogen te voelen wat jij nodig hebt.
NPO - Hoe overleef ik - 13 oktober 2021
Francine Oomen doorbreekt het zwijgen
In deze documentaire doorbreekt schrijfster Francine Oomen het zwijgen over haar seksueel misbruik op jongere leeftijd. Door het wegvallen van de bescherming en het zicht van haar vader bij haar ouders scheiding heeft dit kunnen plaatsvinden. Omdat dit op dezelfde leeftijd gebeurde als bij haar moeder is er sprake van intergenerationele overdracht. Een vanuit mijn praktijk herkenbaar relaas over het zoeken naar de liefde bij onbeschikbare en afwezige ouders, de zucht naar bovengronds succes en het verlangen naar verbinding met ons eigen en andermans ondergronds gevoelsleven.
EO - 2Doc – 15 april 2020
Your mom and dad.
In deze documentaire worden we getuige van hoe moeilijk het kan zijn om met je ouders over jouw eigen pijn en familiegeheimen te praten. Wat gebeurt er als je de beerput opentrekt? De film begint met het gedicht van Philip Larkin die over ouders zegt: “They fuck you up, your mum and dad. They may not mean to but they do.” De film wisselt af tussen de geschiedenis van documentaire-maakster Klaartje Quirijns en Michael Moskowitz die in behandeling is bij de psychoanalist Kirkland Vaughans. Thema’s die langskomen zijn het verliezen van een zusje op jonge leeftijd, bestaansrecht, borstkanker, verslaving aan vrouwen en antisemitisme. Pijnlijk duidelijk wordt hoe we onze pijn vanuit onze jeugd doorgeven. Emotioneel bevroren en verstijfd verkiezen we dan liever de onwerkelijkheid boven de realiteit.
EO - 2Doc – 13 januari 2019
Safta Judith
Een documentaire waarin kleindochter Iris Mimon op zoek gaat naar het verhaal achter haar op zeer jonge leeftijd overleden oma, Safta Judith. Een zoektocht waarin het gaat over de aantrekkingskracht van het in de familie onbesproken thema (overlijden van oma door een illegale abortus) en hoe verwijten over en weer de familie verscheurt. Een historische tragedie waarvan de effecten nog steeds merk- en voelbaar zijn voor generaties die nooit betrokken zijn geweest bij het grote verdriet. Zoals de documentaire afsluit: “Ik voel haar pijn. Waar is dit goed voor? Misschien om haar niet te laten sterven. Haar door mij in leven te houden. Door haar kleindochter die haar verhaal kent.”
NPO - Kruispunt - 23 september 2018
Het zwijgen van
de familie Hond
In deze documentaire zien we dochter Iris Hond die iets mist in de band met haar vader. Wat staat er tussen hen in? Dat is het verbod op gevoel bij haar vader rond het grote verdriet over de deportatie van hun voorouders. Door samen naar Auschwitz af te reizen wordt opa erkend door vader waardoor dochterlief niet langer opa erbij hoeft te houden maar slechts dochter heeft te zijn. Het laat zien hoe komende generaties van oorlogsslachtoffers –door in hun familie achtergrond te duiken– zich kunnen leren verhouden tot het doorgegeven familie-trauma. Wat een opluchting zodra die gevoelens op hun plek vallen!
VPRO - 3 augustus 2023
Mijn vader de terrorist
In deze documentaire zoekt de zoon van journalist Hans Krikke verbinding met zijn vader. Hij zoekt dit door met zijn vader in diens geschiedenis te duiken. Als klein kind voelde hij de spanning omdat zijn vader ten onrechte werd opgepakt op verdenking van politiek terrorisme. Thema’s als medogenloosheid van het systeem, de macht van de AIVD en het OM en het als vader en man praten of zwijgen over trauma’s en (on) rechtvaardigheid in het leven staan centraal.
RTL-4 - Ereveld vol leven – 4 mei 2018
Ereveld vol leven met Gordon Heuckerot
Deze korte documentaire wordt pas echt interessant zodra zanger Gordon Heuckerot een symbolisch familieportret (lees: een lichte versie van een opstelling) maakt bij het eregraf van de gefusilleerde broer van zijn vader. Het laat mooi zien hoe Gordon’s hedendaagse strijd tegen onrecht (en ervaren ontkenning hiervan) zijn oorsprong kent in het verzetsverleden van zijn familie. Ook herkenbaar vanuit mijn praktijk is hoe niet genomen rouw zich uit in ingehouden verdriet en toevlucht tot verslaving, juist bij generaties die het familietrauma niet eerstehands hebben meegemaakt maar wel haarfijn aanvoelen.
NPO/2DOC - 8 mei 2017
The origin of trouble
Bij deze documentaire houd je het mogelijk niet droog. Het gaat over de oorzaak van de afstandelijkheid van de filmmakkers’ vader. “Mijn vader schittert in mijn leven in afwezigheid. En nu wil ik uitzoeken waarom.” We zijn getuige van ambitie, verraad, vergeving, woede en –onderliggend– gemis aan een vader. We zien de impact van wanneer een kind niet welkom geheten wordt door beide ouders door twijfel over van wie het kind is. Ook gaat het over ambitie, verliefd worden op een ander, verdoving in drank, in een samengesteld gezin opgroeien, het rouwen om een ouder en de behoefte van het kind de stilte tussen de ouders te doorbreken met één simpele vraag: “Hoe is het met je?”
NPO/EO - 14 december 2016
Echo's van een oorlog
Deze documentaire laat de complexe familiedynamiek zien bij tweede generatie kinderen van de holocaust. Herkenbaar uit mijn praktijk zijn o.m. de patroonherhalingen van de strijd tussen moeder en zus in de generatie erna. Ook het concept ‘schuldeloze schuld’ (vergeven van de ouders met ruimte voor de kindpijn) komt langs. Verder gaat het over eenzaamheid, winnen en verliezen, competitie, verraad, wel of geen kinderen, de pijn van het ongeleefde leven van moeder en de druk die daardoor bij de kinderen terechtkomt om hun potentieel te bereiken. Tijdens de documentaire word je al snel ingezogen in het intergenerationele gedoe. Dus pas op: raak de rode draad niet kwijt!
KRO/NCRV - november 2016
A family affair
Een indringend familieportret en inkijkje in het leven met een moeder met een masker op en de uitwerking daarvan op haar zoon en klein-zoon. Wat als je opgevoed wordt met het idee dat je binnenwereld en gevoelsleven niet telt? Ook gaat het over thema’s als (on) voorspel-baarheid van ouderschap, verhuizen naar het buitenland, het scheiden van ouders, omzwervingen, afstand, pijn en verdriet, grensoverschrij-dende (familie) liefde, het kind van de rekening, het jezelf verhullen, je plek innemen als familielid en wezenlijk contact (of gebrek daaraan).
KRO-NCRV - 2doc - 7 december 2015
Little angels
Een tenenkrommend relaas over het nakomer zijn bij een moeder die haar eerdere kinderen in de holocaust heeft verloren en een concen-tratiekamp ternauwernood heeft overleefd. We zijn getuige van het destructief recht opgebouwd door zowel moeder als dochter, ofwel hun (verwoede en vergeefse) pogingen het gebrek aan contact en gehoord worden en dus hun emotionele behoeftes bij elkaar te verhalen. Verder komen thema’s als schuld en onschuld bij een abortus langs, het trouwen binnen hetzelfde geloof, alsmede de onkunde om het nodige en pijnlijke gesprek wezenlijk aan te gaan. Ook zien we hoe die pijn van het ‘op zijn’ van het begrip voor ouders verhaald wordt op de liefdespartner. We zien hoe de intergenera-tionele last doorwerkt, ook al vlucht je naar een ander werelddeel.
KRO-NCRV - 23 juli 2010
Verloren band
Een documentaire met Frénk van der Linden waarin hij vergeefs een laatste poging doet zijn ouders bij elkaar te brengen. We zijn getuige van de magische beweging van het kind om –ondanks alles– diens gescheiden ouders te willen blijven verzoenen. Helder wordt hoe de gestolde liefde, pijn, bitterheid en verwijten in het getrouwd zijn met een workaholic, het verliefd worden op een ander, de impact van een katholieke opvoeding, een kind verliezen, het opgenomen zijn in een psychiatrische inrichting en de suïcidale neigingen van ouders, het (volwassen) kind vertwijfeld achterlaat. En daarmee reflecteren de gebroken scherven in ons innerlijk de verloren band tussen ouders.
Sinai Centrum Amstelveen - mei 2023
Leven na Overleven
Deze documentaire portretteert jonge oorlogsslachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Nu op leeftijd volgen zij een groepsbehande-ling bij het Sinai Behandelcentrum in Amstelveen. Het verhaal gaat over de eenzaamheid en boosheid die volgt op het uit elkaar gerukt zijn als familie. Hoe ga je ermee om dat je bent weggegeven door je ouders? Hoe was het om in verschillende gezinnen ondergedoken te zijn? Hoe is het om weer verenigd te worden met ouders die zo ge-traumatiseerd zijn? En hoe werken de familietraumata door in hun gevoelsleven? "Na de oorlog begon voor mijn moeder de oorlog pas. Al haar familieleden waren weg. En ze had kinderen die ze niet kende."